• Adware
Προγράμματα που συγκεντρώνουν κρυφά τις προσωπικές πληροφορίες μέσω του Διαδικτύου και τις αναμεταδίδουν πίσω σε έναν άλλο υπολογιστή, γενικά για λόγους διαφήμισης. Αυτό ολοκληρώνεται συχνά με την καταδίωξη των πληροφοριών σχετικά με τη χρήση ή τις συνήθειες του χρήστη του Διαδικτύου.
Το Adware μπορεί να μεταφορτωθεί από τους ιστοχώρους (χαρακτηριστικά στο διανεμούμενο λογισμικό ή το δωρεάν λογισμικό), τα μηνύματα email , και τους instant messengers. Ένας χρήστης μπορεί χωρίς να το καταλάβει να προκαλέσει Adware με την αποδοχή μιας συμφωνίας αδειών τελικών χρηστών (End User License Agreement) από ένα πρόγραμμα λογισμικού που συνδέεται με το Adware.
• Dialers
Προγράμματα που χρησιμοποιούν ένα σύστημα, χωρίς τη δικαιοδοσία ή γνώση σας, για να κάνουν dial-up στο Διαδίκτυο σε ένα απο τα 900 FTP Sites που υπάρχουν, για να αυξήσουν χαρακτηριστικά δαπάνες.
• Hack Tools
Εργαλεία που χρησιμοποιούνται από έναν Χάκερ για να κερδίσει την αναρμόδια πρόσβαση στον υπολογιστή σας. Ένα παράδειγμα Hack Tool είναι ένας Keystroke Logger, ένα πρόγραμμα που ακολουθεί και καταγράφει τις μεμονωμένες πληκτρολογήσεις και μπορεί να στείλει αυτές τις πληροφορίες πίσω στο Χάκερ.
• Hoax
Συνήθως είναι ένα email που λαμβάνεται σε αλυσίδα επιστολών περιγράφοντας κάποια καταστροφή, ιδιαίτερα απίθανος τύπος ιού. Οι Hoax είναι ανιχνεύσιμοι όπως μην έχοντας κανένα attachment, καμία αναφορά σε έναν τρίτο που μπορεί να επικυρώσει την αξίωση, και από το γενικό τόνο του μηνύματος.
• Joke Programs
Προγράμματα που αλλάζουν ή διακόπτουν την κανονική συμπεριφορά του υπολογιστή σας, που δημιουργεί μια γενική απόσπαση της προσοχής ή μια ενόχληση. Αβλαβή προγράμματα που αναγκάζουν τις διάφορες καλοκάγαθες δραστηριότητες για να παρουσιαστούν στον υπολογιστή σας (παραδείγματος χάριν, ένας απροσδόκητος screen saver).
• Remote Access
Προγράμματα που επιτρέπουν σε έναν άλλο υπολογιστή να λάβει πληροφορίες ή να επιτεθεί στον υπολογιστή σας, συνήθως μέσω του Διαδικτύου. Τα προγράμματα Remote access που ανιχνεύονται στις ανιχνεύσεις ιών μπορούν να είναι αναγνωρίσιμο εμπορικό λογισμικό, το οποίο υποπίπτει στην αντίληψη του χρήστη κατά τη διάρκεια της ανίχνευσης.
• Spyware
Αυτόνομα προγράμματα που μπορούν κρυφά να ελέγξουν τη δραστηριότητα συστημάτων. Μπορούν να ανιχνεύσουν τους κωδικούς πρόσβασης ή άλλες εμπιστευτικές πληροφορίες και να τους διαβιβάσουν σε έναν άλλο υπολογιστή.
Το Spyware μπορεί να κατεβάστει (downloaded) από Web Sites με shareware ή freeware προγράμματα, τα μηνύματα email, και τους instant messengers. Ένας χρήστης μπορεί χωρίς να το καταλάβει να προκαλέσει spyware με την αποδοχή μιας συμφωνίας αδειών τελικών χρηστών (End User License Agreement) από ένα πρόγραμμα λογισμικού που συνδέεται με το spyware
• Trojan Horse
Ένα πρόγραμμα που ούτε αντιγράφει ούτε αντίγράφεται, αλλά προκαλεί ζημιά στην ασφάλεια του υπολογιστή. Tα Trojan Horse στέλνωνται με email ή μέσω κάποιου προγράμματος που λαμβάνει αρχεία και πληροφορίες απο το διαδίκτυο και μπορεί να φθάσει υπό μορφή προγράμματος αστείου ή λογισμικού κάποιου είδους.
• Virus
Ένα πρόγραμμα ή ένας κώδικας που μολύνει ένα άλλο πρόγραμμα, boot sectors, partition sectors, ή έγγραφa που υποστηρίζουν τις μακροεντολές, με την παρεμβολή ή την συνένωση του με εκείνα. Οι περισσότεροι ιοί, κάνουν μεγάλη ζημία.
Πολυμορφικοί
Πολυμορφικοί ονομάζονται οι ιοί, οι οποίοι κρύβουν τον κώδικά τους με διαφορετικό τρόπο, κάθε φορά που μολύνουν ένα εκτελέσιμο αρχείο (συνήθως .exe, .com). Έτσι, όταν ο χρήστης εκτελέσει το μολυσμένο αρχείο, ο ιός «ξεκλειδώνει» τον καταστροφικό κώδικα μέσα από το μολυσμένο εκτελέσιμο αρχείο και τον εκτελεί. Αυτός ο τύπος ιών αποτελεί ένα ιδιαίτερο «πονοκέφαλο» για τα προγράμματα antivirus, διότι δεν υπάρχει πάντα ένα συγκεκριμένο/ παρόμοιο κομμάτι του ιού για να χρησιμοποιηθεί για την αναγνώρισή του.
Stealth (αόρατη) Viruses
Χρησιμοποιούν τους καταχωρητές μνήμης του Η/Υ. Για να εκτελεστεί ένα πρόγραμμα (ιδιαίτερα τα προγράμματα MS-DOS) χρειάζεται να επικαλεστούν μια διεύθυνση στη μνήμη του Η/Υ. Εκεί ακριβώς επεμβαίνει και ο ιός. Όταν το πρόγραμμα καλέσει την συγκεκριμένη διεύθυνση, ενεργοποιείται ο ιός αντί για το πρόγραμμα, με αποτέλεσμα την μόλυνση του συστήματος. Οι stealth ιοί έχουν και μια επιπλέον λειτουργία. Είναι ικανοί να κρύβονται κατά την ανίχνευσή τους από τα προγράμματα antivirus. Συγκεκριμένα, όποτε ανιχνεύουν δράση προγράμματος antivirus, αποκαθιστούν προσωρινά το αρχικό αρχείο στην κανονική του θέση, αφήνοντας το antivirus να το ανιχνεύσει και το ξανά-μολύνουν αργότερα, αφού έχει τελειώσει η λειτουργία του προγράμματος antivirus. Η συγκεκριμένη λειτουργία της απόκρυψης του ιού από το antivirus (Anti-antivirus) λέγεται και “tunnelling”.
Parasitic a.k.a. Appending Viruses
Λέγονται παρασιτικοί ή και επί-προσθετικοί, ακριβώς γιατί προσθέτουν τον καταστροφικό τους κώδικα μέσα στον κώδικα του αρχικού αρχείου (συνήθως στο τέλος του, για προστασία από ανίχνευση antivirus προγράμματος), χωρίς να το καταστρέψουν. Όμως, αν κάποιος πιστέψει ότι θα εκτελεστεί το αρχικό πρόγραμμα, επειδή ο κώδικας του ιού βρίσκεται στο τέλος του αρχείου, τότε την «πάτησε», μιας και ο ιός φροντίζει να εκτελείται αυτός και όχι το αρχικό πρόγραμμα.
Overwriting Viruses
Ο απλούστερος τρόπος για να μολύνεις ένα σύστημα είναι να αντικαταστήσεις το αρχικό αρχείο με τον ιό. Με τον τρόπο αυτό ΔΕΝ υπάρχει δυνατότητα αποκατάστασης (καθαρισμού) του αρχικού αρχείου. Οι ιοί αυτοί μπορούν ακόμα να διατηρούν το αρχικό μέγεθος του αρχείου, αποφεύγοντας έτσι την ανίχνευσή τους από προγράμματα antivirus. Παρά τις δυνατότητές τους, θεωρούνται «αναξιοπρεπείς» για ένα «σοβαρό» συγγραφέα ιών.
Companion viruses
Πρόκειται για ιούς που ενεργούν κυρίως σε λειτουργικό MS-DOS. Όταν ο χρήστης πληκτρολογήσει μια εντολή DOS (π.χ. Program1) και δεν βρεθεί το αρχείο Program1.exe, τότε το λειτουργικό θα εκτελέσει το αρχείο Program1.com, που θα είναι και ο ιός. Προσοχή όμως. Αν ο χρήστης θελήσει να εκτελέσει το αρχείο Program1.exe, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει στο δίσκο και ο ιός με το όνομα Program1.com, τότε με την πληκτρολόγηση Program1 θα εκτελεστεί ο ιός!
Retro viruses
Πρόκειται για ιούς που στοχεύουν αποκλειστικά στην καταπολέμηση ενός ή περισσοτέρων προγραμμάτων antivirus.
Logic Bombs
Πρόκειται για ιούς που ενεργοποιούνται όταν επέλθει μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, π.χ. στις 14.00 το μεσημέρι της 13 του Σεπτέμβρη. Συνήθως επιτελούν καταστροφικό έργο, όπως διαγραφή αρχείων κ.ά.
Direct action viruses
Οι ιοί αυτοί εκτελούν το καταστροφικό τους έργο μόνο όταν εκτελεστούν (μια φορά δηλαδή) και δεν μένουν στην μνήμη του Η/Υ
Multi Platform viruses
Πρόκειται για ιούς που επιδρούν σε περισσότερα από ένα λειτουργικά συστήματα. Συνήθως όμως, όταν ένας ιός είναι ικανός να ενεργοποιηθεί σε περιβάλλον Windows, δεν θα κάνει απολύτως τίποτα σε περιβάλλον Apple.
Droppers
Είναι εκτελέσιμα αρχεία, που περιέχουν εντολές για την δημιουργία ιού μέσα στο σύστημα και δεν περιέχουν τον ίδιο τον ιό. Ανιχνεύονται πιο δύσκολα σε σύγκριση με τους απλούς ιούς.
• Worm
Ένα πρόγραμμα που κάνει τα αντίγραφα του, για παράδειγμα, από μια κίνηση δίσκων σε άλλη, ή με την αντιγραφή που χρησιμοποιεί το email ή έναν άλλο μηχανισμό μεταφορών. Το worm μπορεί να κάνει τη ζημία και να συμβιβάσει την ασφάλεια του υπολογιστή. Μπορεί να φθάσει υπό μορφή αστείου προγράμματος ή λογισμικού κάποιου είδους.
Τρόποι μετάδοσης ιών
• Εκκίνηση του Η/Υ από μολυσμένη δισκέτα ή μολυσμένο δίσκο.
• Εκτέλεση/ άνοιγμα μολυσμένων αρχείων (.exe, .com, .vbs, .dll, .pif, .scr, .sh, .bat κ.ά) που επισυνάπτονται σε e-mails.
• Εκτέλεση/ άνοιγμα μολυσμένων αρχείων (.exe, .com, .doc, .bat, .hlp, .htm, .ini, .js, .php, .pif, .reg, .ppt, .sh, .shs, .sys, .vbs, .wbt, .xls κ.ά.)
• Άνοιγμα/ ανάγνωση άγνωστων emails, διότι πιθανόν να περιέχουν καταστροφικό κώδικα (μήνυμα μορφής .html) που ενεργοποιείται αυτόματα με την ανάγνωση του email.
• Άνοιγμα/ ανάγνωση μολυσμένων ιστοσελίδων .htm και .html.
• Εκτέλεση άγνωστου plug-in (ActiveX) που ζητάνε να εγκατασταθούν μέσου του Internet Explorer
• Μέσω πρόσβασης στο internet. Συγκεκριμένα, όλα σχεδόν τα λειτουργικά συστήματα, και κυρίως τα Windows, έχουν "τρύπες" ασφαλείας τις οποίες εκμεταλλεύονται κάποιοι ιοί για να μολύνουν τον Η/Υ, ΧΩΡΙΣ να ζητήσουν σε οποιαδήποτε περίπτωση την άδεια του χρήστη για εγκατάσταση κάποιου προγράμματος.
Τρόποι προστασίας από ιούς
1. Τήρηση αντιγράφων ασφαλείας σε CD ή δισκέτα. Τακτική ανίχνευση όλου του δίσκου/ δισκετών με το πρόγραμμα antivirus.
2. Συχνή ανανέωση (update) του προγράμματος antivirus.
3. Ανίχνευση κάθε νέου αρχείου που «κατεβάζετε» από το Internet.
4. Αν χρησιμοποιείτε irc chat, απενεργοποιείστε την επιλογή αυτόματης αποδοχής αρχείων και αυτόματης εκτέλεσης των αρχείων που σας στέλνουν.
5. Ενεργοποιείστε ΕΝΑ real-time-scan antivirus monitor κατά την λειτουργία του Η/Υ σας.
6. Μην επισκέπτεστε κάθε ιστοσελίδα που σας προτείνει ένας άγνωστος. Μπορεί να περιέχει κώδικα ιού, ο οποίος ΔΕΝ φαίνεται με την απλή ματιά.
7. Απενεργοποιείστε το άνοιγμα java ή active x εφαρμογών στον Internet Browser σας.
8. Επιλέξτε την πλήρη εμφάνιση των τύπων αρχείων στον Η/Υ σας. Ίσως κάποιος να σας στείλει μια «φωτογραφία» ως photo.jpg.vbs. Αν δεν έχετε την παραπάνω επιλογή ενεργοποιημένη, ίσως να την «πατήσετε» και να εκτελέσετε το αρχείο, που μόνο φωτογραφία δεν μπορεί να είναι.
9. Διατηρείτε και ανανεώνετε συχνά μια δισκέτα για αποκατάσταση ζημιών από ιούς, την οποία προσφέρουν συνήθως τα ίδια τα προγράμματα antivirus.
10. Χρησιμοποιείτε τουλάχιστον 2 διαφορετικά προγράμματα antivirus. Φροντίστε να είναι μέσα στα 4-5 καλύτερα του πίνακα που παραθέτουμε.
11. Χρησιμοποιείτε κάποιο πρόγραμμα Firewall
12. Κάνετε συχνά update στο λειτουργικό σύστημα του Η/Υ σας (κυρίως στα Windows), ώστε να καλύπτονται τα όποια κενά ασφαλείας έχουν εντοπιστεί.
Αντιμετώπιση μόλυνσης από ιό
Αν έχετε ήδη μολυνθεί από ιό και έχετε ήδη εγκατεστημένο πρόγραμμα antivirus, το οποίο όμως αδυνατεί να αποκαταστήσει τη ζημιά, ΜΗΝ διαγράψετε κανένα μολυσμένο αρχείο. Επανελέγξτε τα μολυσμένα αρχεία με κάποιο άλλο πρόγραμμα, ίσως αυτό να έχει δυνατότητα αποκατάστασης που δεν έχει το πρώτο πρόγραμμα. Κανένα πρόγραμμα δεν είναι τέλειο. Η μεταξύ τους όμως διαφορά, μπορεί να είναι τεράστια!
Προσπαθήστε να κάνετε ένα Anti-Virus έλεγχο σε κατάσταση Safe-mode αφού έχετε κάνει download τις τελευταίες ενημερώσεις για ιούς (virus definition).
Δοκιμάστε αρκετά διαφορετικά προγράμματα για τον καθαρισμό των ιών.
Κάντε τα Windows XP να μοιάζουν με Vista + εφαρμογές εργαλεία.
